Mozart's Ghosts

Gecomponeerd in
2006

Voor
6 Instrumenten

Bezetting
Klarinet, Hoorn, Altviool, Cello, Harp, Piano

Duur
8′

Eerste uitvoering
28 mei 2006 in het Concertgebouw in Brugge (B) door leden van het Ensemble Champ d'Action o.l.v. de componist.

In opdracht van
Concertgebouw Brugge

Opgedragen aan
Frank Nuyts

Uitgebrachte opname
VRT (Vlaamse Radio en Televisie)

Uitgever
Donemus

Luc over Mozart’s Ghosts:

Dit werk werd gecomponeerd op aanraden van Johan Huys en in opdracht van het Concertgebouw in Brugge (B), waar het op 28 mei 2006 in première ging. Het ensemble Champ d’Action werd voor de gelegenheid door de componist zelf gedirigeerd, als onderdeel van het project Composing with Wolfgang.

Het basisidee van het werk was om iets te doen met onvoltooide fragmenten van Mozart, waarbij minstens één fragment in zijn originele vorm moest terugkeren in de loop van het stuk. Ik koos voor twee fuga-fragmenten, en dat om twee redenen: ten eerste is deze muziek vrij atypisch voor Mozart (die eerlijk gezegd niet echt tot mijn favoriete componisten behoort), en ten tweede is de instrumentatie niet gespecificeerd – wat mij de nodige vrijheid gaf.

Eén fuga (in e mineur) bestaat uit zes fragmenten (waaronder twee verschillende aanzetten), en dat is degene die ik in zijn oorspronkelijke vorm heb verwerkt. Op de plaatsen waar Mozart geen stemmen toevoegde, heb ik er zelf stemmen aan toegevoegd. Ik probeerde ook overgangspassages te schrijven tussen de bestaande fragmenten, en dat op een zo vloeiend mogelijke manier – volgens de regels (althans, dat hoop ik toch). In die fragmenten voegde ik ook contrapunt toe.

Dit alles begint ongeveer halverwege het stuk (bij maat 94), dat zelf start met een contrapuntisch gedeelte gebaseerd op een ander fuga-fragment van Mozart, oorspronkelijk in G groot, maar door mij getransponeerd naar f mineur. Die keuze vloeide voort uit een idee dat ik al had vooraleer ik de specifieke Mozart-fragmenten koos en daadwerkelijk aan de partituur begon. Het is een leuke puzzel voor analytici om Mozarts fuga te herkennen in de notencascade die ik er rond construeerde.

Deze introductie wordt enkele keren onderbroken om plaats te maken voor trage (en licht aangepaste) passages uit de e mineur fuga. Op een bepaald punt in de partituur (maten 81 tot 87) schreef ik intuïtief enkele ritmisch minder continue en bijna parallelle akkoorden, die ik zo geslaagd vond dat ik besloot dat idee verder uit te werken na het oorspronkelijke en hergecomponeerde e mineur-fragment. Die uitwerking evolueert naar een soort hoquetus met versnellend ritme richting einde, vanaf maat 122 tot aan de coda in maat 148.

Net voor de inzet van de e mineur fuga componeerde ik een spectraal klankveld, dat in de coda wordt uitgebreid – als een soort handtekening van mezelf. Als hulpmiddel voor wie zich wil verdiepen in het onderscheid tussen Mozart en Brewaeys: al mijn muziek, gebaseerd op de G groot (omgezet naar f mineur) fuga, is in 3/4 geschreven; alles gebaseerd op de e mineur fuga staat in 4/4.

Hoe dan ook, het voornaamste doel van dit werk was niet om Mozarts originele muziek tegen te spreken of te becommentariëren, maar om zoveel mogelijk mijn muziek te schrijven, vertrekkend van Mozarts noten en met respect voor zijn kunst. Ik hoop dat mijn bijdrage een originele verrijking vormt van de viering van zijn 250ste verjaardag.

Ik draag deze partituur op aan mijn vriend en collega-componist Frank Nuyts, die een grote liefde heeft voor de muziek van Mozart.